De allesomvattende schoonheid in eenvoud is lastig te omschrijven. Daar zijn simpelweg gewoon geen woorden voor. Het zijn vooral onze hoofden die kwesties complex kunnen maken en vice versa. Een complexe kwestie kan ook een hoofd doen breken. Of verder openstellen. Grenzen verleggen.
Het was enige tijd geleden dat ik me aan deze kant van het land begaf. Twee jaar ongeveer. In 2017 was ik hier voor het laatst. Ook op de fiets. De kaasstreek en uitgestrekte weides en akkers van West-Fries Noord-Holland zijn een aangenaam decor om met de fiets te doorkruisen. Het herinnerde me aan de fietstocht van eerder. Toen scheen de zon ook. Deze dag was ik samen met de tweewieler in de trein gestapt. In Alkmaar stapte ik weer uit. Het laatste stukje naar Oude Niedorp zette ik voort op de fiets. Na een tocht langs koeien, schapen, nog meer koeien, groen weideland, boerderijen, watertjes en sloten was ik eindelijk aangekomen bij het atelier van Wim Vonk, de grote kunstenaar. Tot mijn genoegen was ook zijn vrouw Marja van Putten aanwezig, kunstenares. Het was fijn om haar ook te mogen ontmoeten. Ze vormen ook een prachtig stel samen.
Zoals gewoonlijk was ik later dan we in eerste instantie hadden voorgenomen. Uren.
‘Aangenaam. Leuk je in het echt te ontmoeten! Ik kan me excuseren dat ik later ben, toch kan ik daar ook niets aan doen. Dat is echt, daarom is een excuus misschien ook niet gepast.’
De ontvangst was warm met koffie in de kantine van het gebouw, een grote loods op een boerderijperceel. Ik voelde me er erg klein in. Het perceel deed me enigszins denken aan dat van Anton Heyboer, een andere grote kunstenaar, maar dan zonder alle gekleurde aankleding. Als kind kwam ik geregeld bij Anton Heyboer aan de poort wanneer ik met mijn vader mee was met de vrachtwagen. Mijn vader moest dan aan de overkant van de straat melk lossen bij een kleine supermarkt. Toen was ik ook klein. Kleiner dan nu wel, dus kennelijk ben ik tussentijds gegroeid. Toch was ik nu nog lang niet zo groot als Wim, of zijn loods. Daar ben ik verder ook tevreden mee.
‘Zal ik even een rondleiding geven?’ bood Wim aan.
‘Ja, graag!’ antwoordde ik.
We liepen samen naar de deur in het midden van de tussenwand. De deur leek ook erg klein in de grote loods. Toen deze openging wist ik niet wat ik zag. Jawel, dat wist ik wel. Kunst! Verbazingwekkend veel kunst. Een mengeling van installaties, schilderdoeken, werkruimte en voorraad van materialen om deze installaties mee te bouwen. Een van de installaties was opgebouwd in het midden van de loods. Het reikte bijna tot de nok. Het stond op vier poten. Zo kon je er onderdoor lopen. Aan één zijde was er een trap. Hiermee kon je naar het plateau erboven klimmen.
Toen ik daar rondliep kon ik de etage erboven nog beter zien. De installatie was een compositie van duizenden – veelal kleine alledaagse – objecten. Beeldjes, fietsbellen, hoepels, lampjes, poppen en nog veel meer. Al deze objecten samen binnen een relatief kleine fysieke ruimte bezorgden een overdondering aan indrukken. Vol verbazing en verwondering liet ik me door Wim begeleiden door zijn werken.
Na het rondlopen in en om deze grote installatie liet Wim me zijn werktafels, schilderijen en andere kleinere installaties zien. Toch kostte alles bij elkaar niet veel tijd. Anderhalf uur denk ik hooguit.
Terug in de kantine had Marja nieuwe koffie gezet. Terwijl we deze opdronken bespraken we de expositie waarvoor ik Wim uitgenodigd had. Het was de eerste keer dat ik een expositie van deze omvang organiseerde.
Zeer vereerd was ik dat Wim toegezegd had om mee te willen doen. Het zou een groepsexpositie worden samen met Ada Dispa, Marcel Herms en ikzelf. Frans de Waard zou tijdens de opening de muziek verzorgen. De titel van de expositie luidde Ontluikende blikken die over stilte niet zwijgen. De rode draad tussen alle werken was de complexiteit die met eenvoudige materie verkregen werd. De schoonheid van esthetiek werd geraakt met vaak toch wel ruwe beelden die op een natuurlijke wijze samenvallen. Iets wat op het eerste oog eenvoudig lijkt, kan zo bij nadere beschouwing een diepere wereld onthullen. Dat is compositie puur sang!
Onderweg naar huis vroeg ik me af hoe ik hier geraakt was. Bij deze bijzondere mensen op deze prachtige plek tussen de uitgestrekte weides. Daar zou je lang over na kunnen denken. Je zou er een horoscoop op na kunnen slaan. Een dozijn filosofieboeken over kunnen lezen. Maar wie de ogen open heeft en kan luisteren naar zijn innerlijke stem hoeft niet na te denken om het antwoord hierop uit te spreken. En Wim, die heeft me hier later nog op gewezen.